Wolf in Nederland

Nu de eerste wolf zich in Nederland heeft gevestigd is de discussie over wat dit voor mensen, de natuur en de landbouw betekent in volle hevigheid losgebarsten. De komst van de wolf wordt door sommigen toegejuicht en door anderen als een groot probleem ervaren. Daardoor is er niet altijd ruimte voor nuance. LTO Nederland constateert dat de wolf een plaats heeft in Nederland. Daar is maatschappelijk draagvlak voor. Maar het is ook een simpel feit – wolven in Duitsland trekken zich niets van de grens aan.

Ruimte voor de wolf?
Maar welke plaats moet de wolf dan precies krijgen? Nederland is een dichtbevolkte delta waar natuur, leefruimte en economische ontwikkeling met elkaar verbonden zijn. Om de balans te waarborgen zijn goede afspraken noodzakelijk. Het beheer van wilde dieren, waaronder wolven, is daar een voorbeeld van. Wolven hebben immers een impact op hun omgeving. Op de wildstand, zoals afgelopen week door de directeur van Nationaal Park De Hoge Veluwe werd betoogd. Maar ook op landbouwdieren. Zo blijkt uit DNA-onderzoek dat er in 2018 in Nederland meer dan 165 schapen door wolven zijn doodgebeten. Beheer dus is essentieel om de veiligheid van mensen en dieren – zowel andere wilde dieren als landbouwdieren – te borgen.

LTO Nederland pleit voor een beheersplan waarbij per gebied wordt vastgesteld voor hoeveel wolven er ruimte is. Die ruimte is afhankelijk van bijvoorbeeld de nabijheid van woon- en recreatiegebieden, wegen en militaire oefenterreinen. Ook de impact van wolven op andere wilde dieren. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met de schapenhouders, rundveehouders en andere boeren die met hun dieren een plek in het Nederlandse landschap hebben.

Beheermaatregelen
Wat houdt beheer dan in? Er zijn, in algemene zin, verschillende maatregelen te bedenken. Preventie heeft de voorkeur – wat kan er in redelijkheid worden gedaan om schade te voorkomen? Daarbij moet rekening worden gehouden met de effectiviteit, de onbedoelde bijeffecten en de betaalbaarheid. Overal hekken en rasters plaatsen is dus niet per sé de oplossing. Dat zou ingrijpende gevolgen voor het landschap en andere wilde dieren hebben, en is ook nog eens ontzettend kostbaar.

Een andere beheermaatregel die bij wilde dieren kan worden toegepast is verjaging. Bij ganzen kunnen bijvoorbeeld lasers effectief zijn. Het is de vraag of verjaging van wolven zin heeft. Om te beginnen moet het gebied waar naartoe wordt verjaagd dan wél geschikt zijn. Ook moet er worden gekeken of er überhaupt effectieve verjagingsmiddelen zijn.

Tot slot is jacht een mogelijke manier van wildbeheer. Jacht op de wolf zou mogelijk moeten zijn op het moment dat beheersing op een andere manier niet praktisch mogelijk blijkt. Bijvoorbeeld omdat er te veel wolven zijn, of omdat andere maatregelen niet effectief genoeg blijken bij het voorkomen van schade en gevaar.

Als beheer niet mogelijk is omdat de wet dat niet toestaat; dan moet de wet, wat LTO Nederland betreft, worden aangepast. Dat zou kunnen betekenen dat de beschermde status van de wolf verandert. De beschermde status is op Europees niveau geregeld. LTO Nederland roept de Nederlandse politiek daarom op om de terugkeer van de wolf ook duidelijk op de Europese agenda te zetten. In de EU moet, ook in het belang van de wolf, de discussie gestart worden waar en in welke omvang een wolvenpopulatie in Europa veilig en toekomstbestendig is.

Schade door wolven
LTO Nederland blijft daarnaast benadrukken dat als de maatschappij ervoor kiest om wolven een plek in Nederland te geven, degenen die daar schade aan ondervinden ook door de maatschappij moeten worden ondersteund. Dat betekent dat schade door wolven, waaronder indirecte schade, volledig en snel moet worden vergoed.