Verhoog aandeel weidegang met effectief beleid

Tijdens het Tweede Kamerdebat landbouw, Klimaat en Voedsel van donderdag 27 maart dienden Kamerleden Harm Holman (NSC) en Pieter Grinwis (CU) een motie in over het halen van de weidegangdoelstellingen. LTO deelt de ambitie om het aandeel weidegang te (blijven) verhogen. Weidegang levert een positieve bijdrage aan veel beleidsdoelen, en bovendien is de koe-in-de-wei een beeld dat maatschappelijk op hoge waardering kan rekenen. Het is wel van belang om verhoging van het aandeel weidegang vorm te geven op basis van een correcte analyse en met inzet van de juiste middelen.

Convenant Weidegang
In 2012 ondertekenden een groot aantal organisaties uit de zuivelsector, erfbetreders, retail en maatschappelijke organisaties het Convenant Weidegang, met als doel de dalende trend van weidegang te stoppen. De melkveehouderij en de zuivelsector hebben sindsdien honderden miljoenen euro’s geïnvesteerd in stimuleringspremies (die niet volledig terugverdiend worden in de markt), kennisontwikkeling en certificering. Sinds 2015 is de dalende trend omgebogen naar een stijgende lijn – en daar zijn we trots op. Van 2022 naar 2023 steeg het aantal dieren met weidegang nog.

Weidegang onder druk
Door de uitbraak van het blauwtongvirus en het extreem natte voorjaar, was het aandeel weidegang in 2024 inderdaad lager dan in 2023. Maar weidegang dreigt met name onder druk te komen doordat vergoedingen uit de markt lager worden en nieuwe regelgeving weidegang tegenwerkt. Door verlies van de derogatie mag er minder bemest worden en wordt het voor melkveehouders steeds belangrijker om de beschikbare mest zo goed mogelijk in en af te zetten, met name in het voorjaar. De partners van het Convenant Weidegang zijn in gesprek over hoe de sector deze nieuwe uitdagingen het hoofd kan bieden.

Effectief ondersteunen
LTO roept de minister op om weidegang te omarmen en in te zetten op beleid dat weidegang daadwerkelijk stimuleert. Dit kan onder andere worden ingevuld door de huidige GLB eco-regeling aan te passen en open te stellen voor melkveebedrijven die op jaarbasis minder dan 1.500 uur beweiden. Behoud van grasland en weidegang hebben immers een positief effect op de waterkwaliteit, maar staat onder druk door de verschillende opkoopregelingen.

Weidegang is een effectieve maatregel om op bedrijfsniveau de ammoniakuitstoot te verlagen. Het stimuleren van weidegang kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan het halen van de Nederlandse stikstofdoelen. Maar het is wettelijk nog niet mogelijk om weidegang in te zetten als erkende maatregel voor ammoniakreductie. Ook daar kan de minister belangrijke besluiten nemen die het aandeel weidegang bestendigen en zelfs verder kunnen verhogen.

Het wettelijk verplichtstellen van weidegang is een scenario waarover wij ons zorgen maken. Vergoeding voor weidegang vanuit de markt nemen weliswaar af, maar bestaan nog steeds. De motie maakt niet duidelijk of Holman en Grinwis deze marktvergoedingen willen compenseren vanuit publieke middelen.