Omslag naar doelsturing ingezet

Afgelopen vrijdag presenteerde Minister Wiersma een ambitieuze koerswijziging en trendbreuk in haar kamerbrief over het 8e actieprogramma Nitraatrichtlijn. Het keerpunt naar doelsturing staat namelijk centraal. LTO roept al langer op om de systeemomslag naar doelsturing te maken. Deze verschuiving biedt boeren en tuinders ruimte om vakmanschap te gebruiken en  dus zelf acties te kiezen die het beste bij hun bedrijfsvoering passen, met als doel een nog verdere verbetering van de waterkwaliteit in Nederland op een manier die beter aansluit bij de praktijk.

De contouren van het 8e APN vormen de basis voor een overgang van generieke maatregelen naar een aanpak waarin verantwoordelijkheid, ondernemerschap en individuele afrekenbaarheid van de ondernemer centraal staan. De uitwerking van doelsturing is niet zonder uitdagingen, maar de systeemomslag biedt perspectief voor zowel boeren als voor de verbetering van de waterkwaliteit. Voor een succesvolle invoering van doelsturing is het essentieel dat snelheid wordt gemaakt. Daarnaast moet brede toegankelijkheid (voor alle teelten en grondsoorten) voorop staan: het systeem moet werkbaar zijn voor alle agrarische grondgebruikers en op korte termijn en grote schaal impact kunnen maken. Belangrijke randvoorwaarden hiervoor zijn het op de juiste manier borgen van meten, monitoren en verantwoorden. De systeemomslag naar doelsturing is noodzakelijk omdat middelvoorschriften en lagere gebruiksnormen de bedrijfsvoering de afgelopen jaren ernstig beperkt hebben en niet in voldoende mate geleid hebben tot nog verdere verbetering van de waterkwaliteit.

Met deze koerswijziging is een belangrijke stap gezet richting een toekomstbestendig landbouwbeleid, waarin boeren weer ruimte krijgen voor eigen regie. LTO blijft zich met volle kracht inzetten om doelsturing van visie naar praktijk te brengen – effectief, werkbaar en gedragen door de sector. Hierbij is een goede uitwerking, met voldoende positieve stimulansen, wel van essentieel belang. Daarom zet LTO in op aanpassing of ontheffing van de volgende huidige of potentiële maatregelen:

• verlaagde stikstof- en fosfaatgebruiksnormen;
• uitrijperiodes van dierlijke mest en kunstmest;
• verplichting voor het inzaaien van een vanggewas op een vastgestelde datum na bepaalde gewassen op zand- en lössgrond;
• verplichting van 1:4 rustgewassen in zand noord en zand midden en 1:3 voor zuidelijk zand- en löss.

Aanvullende maatregelen
Voor een aantal gebieden is tevens een doorrekening van een aantal aanvullende (generieke) maatregelen aangekondigd. Nieuwe generieke maatregelen hebben een grote invloed op de bedrijfsvoering en het verdienvermogen van boeren en tuinders. LTO volgt de doorrekening van deze maatregelen daarom op de voet en let daarbij in het bijzonder op de impact op de bedrijfsvoering en het verdienvermogen van boeren en tuinders op alle grondsoorten.

Rol consortium
De komende periode zet LTO zich in voor verdere uitwerking en concrete implementatie van deze veelbelovende strategie. Om hieraan bij te dragen werkt LTO actief samen in een breed consortium van organisaties uit de agrarische sector (met o.a. BO Akkerbouw, NAJK en ZuivelNL) die zich gezamenlijk inzetten voor een betere waterkwaliteit in Nederland.