Keuzemenu beloont boeren voor vergroening

GLB- pilots laten zien: de landbouw kan groener

De afgelopen twee jaar hebben agrarische collectieven en LTO in zeven pilots gewerkt aan ideeën voor de invulling van het Europese Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) vanaf 2023 in Nederland. Met grote betrokkenheid van boeren is verspreid over het land verkend hoe het GLB in Nederland kan bijdragen aan bodem, water, klimaat, biodiversiteit en landschap op een manier die aansluit bij de werkelijkheid van het agrarisch ondernemen. De resultaten van de pilots laten zien dat regionaal maatwerk, kennis, keuzevrijheid voor de boer en beloning naar prestatie het mogelijk maken om de landbouw verder te vergroenen. Vandaag publiceren de pilots hun gezamenlijke eindrapport met ervaringen en geleerde lessen.

In zes gebiedspilots en een landelijke pilot hebben de afgelopen twee jaar negentien agrarische collectieven en LTO Nederland samen de handen uit de mouwen gestoken. Onder hun enthousiaste leiding hebben boeren in meer dan 200 bijeenkomsten in zaaltjes en in het veld meegedacht over de vertaling van beleidsopgaven naar een praktische invulling die past bij hun regio en hun bedrijf. Bijna 500 boeren namen daadwerkelijk maatregelen op hun bedrijf om bij te dragen aan biodiversiteit, landschap, bodem, water of klimaat. Dit waren zowel boeren met als zonder contracten voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer.

De focus lag in de pilots op een effectieve, werkbare en toegankelijke invulling van de ecoregeling, een nieuw onderdeel van het GLB. Dit is een landelijke regeling met maatregelen voor bodem, water, klimaat, biodiversiteit en landschap. Boeren kunnen hieraan vrijwillig deelnemen en vergroeningsmaatregelen selecteren uit een keuzemenu, beloond met een aparte hectarevergoeding.

De pilots hebben uiteindelijk zo’n 35 maatregelen geïdentificeerd die geschikt zijn voor de ecoregeling. Ook zijn enkele werkbare puntensystemen ontwikkeld voor de ecoregeling. In deze systemen worden regionaal maatwerk, keuzevrijheid voor de boer, belonen naar prestatie en sturing op een effectieve inzet gecombineerd. Voor een breed draagvlak en een effectieve uitvoering van maatregelen is daarnaast cruciaal dat praktische kennis-op-maat beschikbaar is over de beschikbare vergroeningsmogelijkheden. De agrarische collectieven zijn gemotiveerd om deze rol samen met andere partijen in de regio op te pakken. Tot slot komen de pilots met aanbevelingen voor een goede kruisbestuiving tussen de ecoregeling en het agrarisch natuurbeheer.

Alle pilotlessen zijn de afgelopen maanden intensief onder de aandacht gebracht van LNV en de provincies. Zij schrijven aan het Nationaal Strategisch Plan met de Nederlandse invulling van het GLB vanaf 2023. De komende maanden zal duidelijk worden hoe de aanbevelingen daarin terugkomen.

Lees hier het rapport ‘PILOTS Toekomstbestendige landbouw nieuw GLB – landelijke eindrapportage GLB-pilots 2019-2021’