Fotosensibiliteit bij schapen

Als je (langdurig) wordt blootgesteld aan de zon zonder je in te smeren met zonnebrandcrème loop je het risico dat je verbrandt. De UV-straling van de zon werkt in op de huid en zorgt voor verbranding. Dit komt ook bij schapen voor wanneer ze zijn geschoren en geen beschutting kunnen vinden en noem je zonnebrand.

Wanneer in de huid (lichaamsvreemde) stoffen aanwezig zijn die reageren op UV-straling ontstaat fotosensibiliteit. Stoffen uit het lichaam die niet op een juiste manier worden verwerkt (bijvoorbeeld als de lever niet goed funcioneert), of stoffen die worden opgenomen met het voer (bijvoorbeeld schimmeltoxinen) kunnen zich opstapelen in de huid. Een chemische reactie van die stoffen met UV-straling zorgt dan voor een overgevoeligheidsreactie.

Over de achtergrond van deze aandoening is veel bekend. Onbekend is echter waarom deze ziekte twee jaren achter elkaar voorkomt terwijl daarvóór deze diagnose in Nederland bij schapen niet eerder is bevestigd.

In 2019 hebben zich, op meerdere bedrijven en verspreid over het land, gevallen voorgedaan van fotosensibiliteit en geelzucht. Bij dieren met milde klachten was soms sprake van extreme jeuk met geringe huidafwijkingen vooral rondom de ogen. In ernstiger gevallen was sprake van dikke koppen. Sporidesmin was zeer waarschijnlijk de oorzaak. Eind september en begin oktober 2020 zijn bij de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) opnieuw meldingen gemaakt van dit beeld, waarna de diagnose daadwerkelijk is bevestigd door het aantonen van de sporen van de schimmel Pithomyces chartarum.

De beperkte ervaring die GD heeft omtrent fotosensibiliteit ten gevolge van opname van sporidesmin leert dat deze aandoening in aangedane koppels kan leiden tot blijvende impact en economische schade met afvoer van meerdere dieren in een koppel tot gevolg. Daarom wil GD graag extra informatie verzamelen over de achtergrond, het ontstaan en het voorkomen van deze aandoening.

LTO vraagt leden, die in de afgelopen zomers symptomen van fotosensibiliteit hebben gezien bij hun dieren, om zich te melden. Meer informatie over symptomen en mogelijke oorzaken vindt u in dit artikel.