Goed eten

Nederland behoort tot de wereldtop als het gaat om het produceren van eten. We doen dat kwalitatief, efficiënt en met aandacht voor de directe omgeving. Om dat vol te houden is het nodig dat boeren de investeringen die nodig zijn kunnen doen en tegelijkertijd een leefbaar inkomen behouden. Uit onderzoek van ZLTO samen met ABAB, Rabobank, Agrifirm en BAJK is gebleken dat de vergoeding voor arbeidsuren van een Brabantse agrarisch ondernemer gemiddeld €16.000 is, minder dan de helft van het gemiddelde inkomen in diezelfde provincie. Natuurlijk zijn er grote verschillen tussen boeren en tuinders onderling, maar de gemiddelde bedrijfsratio’s zijn te laag.

Overgewicht, hart- en vaatziekten en vormen van diabetes zijn slechts enkele van de grote uitdagingen waar de Nederlandse gezondheidszorg voor staat. De afgelopen jaren is er in toenemende mate aandacht voor preventie; hoe kan de gezondheid van Nederlanders zo worden ingericht dat de kans op ziektes en uiteindelijk overlijden wordt verminderd. Eten speelt in dat geheel een cruciale rol: een evenwichtig voedingspatroon staat aan de basis van welzijn, welbehagen en gezondheid.

Nederlandse boeren en tuinders produceren veelal voor de hogere marktsegmenten. Het eten dat wordt geproduceerd is lokaal gemaakt, authentiek van karakter en betrouwbaar door haar goede borging en controle. Door de toename van blockchain en datatoepassingen is eten steeds beter terug te herleiden (‘traceable’) en is ethisch/maatschappelijk verantwoord ondernemen tot in de haarvaten van de sector doorgedrongen. Die 16 inzet en prestatie moet leiden tot wat we de ‘Oranje-bonus’ noemen; de zichtbare waardering voor op het eigen land geproduceerd voedsel met een hoge voedingswaard een lage impact op het milieu.

Aan de basis van goed eten staan gezonde dieren, sterke planten en weerbare teelten. Oftewel vakmanschap van de boer en tuinder in combinatie met oog voor welzijn, handel en weerbaarheid.

De Nederlandse landbouw produceert naast eigen land voor bijna vier vijfde voor de Europese markt. Daarmee heeft Nederland groot belang bij open Europese grenzen, een transparante markt en uniforme standaarden.

In de publieke en politieke discussie is er lang onvoldoende aandacht geweest voor de grote geopolitieke kracht van de land- en tuinbouw, voor het belang van voedselproductie in eigen land en in de EU. Diverse crises hebben duidelijk gemaakt hoe kwetsbaar Nederland is wanneer ze vrijwel geheel afhankelijk is van het buitenland. Voedselzekerheid is van grote strategische waarde, zoals verschillende deskundigen benadrukken. De Russische inval in Oekraïne heeft opnieuw en pijnlijk duidelijk gemaakt dat veel vanzelfsprekendheden onzekerder zijn dan ze leken. De geopolitieke kracht van de land- en tuinbouw vergt meer aandacht in het politieke en maatschappelijke debat. Terecht wordt Nederland mondiaal gezien als een sterke kennispartner op gebied van de land- en tuinbouw. Behoud van deze koppositie is van groot strategisch belang, voor zowel de sector zelf als voor de economie van Nederland.