Veenweide

Veenweide
Het Nederlandse veenweidelandschap staat door bodemdaling, klimaatopgaven en verstedelijking onder druk. LTO Nederland zet zich in om dit waardevolle agrarische en cultuurhistorische landschap te beschermen. Het is immers nationaal erfgoed, kenmerkend voor de identiteit van ons land en van groot belang voor landbouw, recreatie, wonen en werken.

Cultuurhistorisch landschap met uitdagingen
Lang geleden bestond voor Nederland een groot deel uit veenmoerassen. De moerassen zijn in de 12e en 13e eeuw ontgonnen. Daar is het karakteristieke veenweidelandschap uit voort gekomen, met de brede sloten en de smalle stroken land. Om het land door de eeuwen heen geschikt te houden voor woningbouw, landbouw en veeteelt zijn de waterschappen opgericht: de oudste democratische organisaties in Nederland. Zij beheren het waterpeil om weilanden droog genoeg te houden zodat het begaanbaar blijft voor mens, vee en landbouwmachines. Er zijn verschillende uitdagingen in het veenweidegebied. Oxidatie en inklinking leiden tot een gemiddelde bodemdaling van 7 tot 12 mm en een jaarlijkse CO2-eq emissie van 4,2 miljoen ton per jaar. De kosten voor watermanagement en schade door verzakking zijn steeds hoger. Ook zijn er plannen om in de Randstad tot 2040 een half miljoen nieuwe woningen plus bijbehorende infrastructuur te bouwen, waarvoor ook veenweidegebieden zullen worden aangesproken. Tegelijkertijd hecht de Nederlandse bevolking veel waarde aan de rol van de boer in het veenweidegebied en de koe in de wei.

Investeer in het Nederlands veenweidelandschap
LTO Nederland heeft in 2018 haar visie op waterbeheer in veenweidegebieden opgesteld. Die gaat uit van een gebiedsgerichte aanpak. De specifieke kenmerken van gebieden en de wensen van de bewoners vormen de vertrekpunten. Er zijn verschillende bouwstenen voor goed beleid. LTO Nederland pleit ervoor om de landbouwfunctie van veenweidegebied voor grondgebonden (kringloop)landbouw te behouden. Gebiedsprocessen moeten leidend zijn om tot draagvlak en effectieve maatregelen te komen. Er zijn verschillende technische maatregelen mogelijk, zoals onderwaterdrainage. Ook kan verkaveling en bedrijfsverplaatsing gefaciliteerd worden waar dat nodig is voor natuur en een sterkere landbouw. Peilfixatie is alleen mogelijk als uitkomst van een integrale afweging als resultaat van een gebiedsproces waarin alle betrokkenen kunnen deelnemen. De doelen van veenweidebeleid moeten financieel onderbouwd zijn zodat er niet alleen verregaande ambities maar een ook deugdelijke onderbouwing van de kosten is.

Koe in de wei
Omdat ieder veenweidegebied anders is gaan we samen met alle betrokken op zoek naar de beste aanpak per gebied. LTO Noord neemt daarin het voortouw. LTO Nederland zet zich ook in Den Haag om het waardevolle agrarische en cultuurhistorische veenweidelandschap te beschermen. De bouwstenen voor goed beleid dragen er aan bij dat veenweidegebieden geschikt blijven voor grasland waarop de koeien van economisch renderende bedrijven kunnen grazen.